CYP2C9, ШҚОРК1 гендеріндегі полиморфизмдерді анықтау | Бағасы 16'200 теңге |
Варфариннің (жанама антикоагулянттың) жеке қауіпсіз дозасын анықтауға бағытталған фармакогенетикалық зерттеу. Варфаринге гиперсезімділікпен байланысты үш генетикалық маркерде мутациялардың болуына талдау жүргізіледі.
Биоматериал: ЭДТА бар веналық қан. Зерттеуге арнайы дайындық талап етілмейді.
Орындалу мерзімі: 14 жұмыс күні
Зерттеу туралы мәліметтер
Варфарин - қан ұюының күшеюіне байланысты жағдайлар қатарында, сондай-ақ операциядан кейінгі кезеңде хирургиялық араласу салдарынан қан ұюының пайда болуына жол бермеу мақсатында ұзақ уақыт қолдануға тағайындалатын жанама антикоагулянттарға жататын ең көп тараған препарат. Көбінесе инсульт, миокард инфарктісі бар адамдарға препаратты тағайындау практикасы жасалды. Варфариннің тиімді емдік дозасын ИНР мәніне сәйкес (халықаралық қалыпқа келтірілген коэффициент) анықтау үшін жалпы қабылданады. Варфарин қабылдайтын науқастардың үштен бірінен астамында INR мәндері қабылданған шектен шығатыны анықталды. Бұл препараттың барлық артықшылықтары кезінде жеке дозаны таңдаудың маңызы зор, өйткені оның артық болуы қан құйылуға және қан кетуге, ал азаюы - инсультке және басқа да асқынуларға әкелуі мүмкін. ИнР-ды күнделікті есепке алу әдісімен дозаны анықтау көбінесе тиімсіз болып табылады, себебі препаратқа сезімталдық науқастың тамақтануына, өмір салтына, сондай-ақ басқа препараттарды аралас қолдануға байланысты айтарлықтай өзгеріп отыруы мүмкін. Варфариннің жеке дозасын таңдауда клиникалық деректер мен ИНР анықтаумен қатар генетикалық факторлардың маңызы өте зор. Олар препараттың физиологиялық дозасын тез таңдауға және науқастың өмір салтын дер кезінде реттеуге мүмкіндік береді. Варфариндік терапияның жеке жауабын анықтайтын аса маңызды гендер CYP2C9 және VKORC1 болып табылады.
CYP2C9 — ферменттік цитохром Р450 кодтайтын және организмдегі варфариннің зат алмасуын реттейтін ген. CYP2C9 генетикалық маркерлері Р450 цитохромының функционалдық белсенділігінің өзгеруіне байланысты, бұл организмнен варфаринді алу жылдамдығына әсер етіп, сол арқылы антикоагулянттық терапияға жеке сезімталдықты анықтайды.
ВКОРК1 — осы ферменттің жұмысын бұғаттау арқылы К. Варфарин витаминін кодтайтын ген әрекет етеді, осылайша антикоагулянттық әсер жүзеге асады (коагуляция факторларының белсенділігін тежеу арқылы). ВКОРК1 С(-1639)Т генетикалық маркері синтез қарқынымен және тиісінше жасушадағы фермент концентрациясымен байланысты; генотипін негізге ала отырып, препараттың оны тежеу үшін қажетті дозасы, демек коагуляция факторларының белсенділігін төмендету үшін анықталады.
Тағайындауға арналған айғақтар
- Тромбозбен (өкпе эмболиясымен, жіті веналық тромбозбен, операциядан кейінгі тромбозбен, көктамырдың терең тромбозымен, артериялық тромбомболизммен және т.б.) ауыратын науқастар үшін варфариннің бастапқы дозасын анықтау кезінде.
- Тромботикалық асқыну ықтималдығы жоғары пациенттер үшін варфариннің бастапқы дозасын анықтау кезінде (жүрекше фибрилляциясы кезінде, миокард инфарктынан кейін жүрек қақпақшалары мен қан тамырларының протездері, операциядан кейінгі кезеңде, оның ішінде ортопедиялық практикада).
Талдау нәтижесі – полиморфизмдерді үш генетикалық маркермен анықтау, бұл науқастың жасын, салмағын, салмағын ескере отырып, препараттың оңтайлы дозасын (мг/тәулік, мг/апта) есептеуге мүмкіндік береді. Есептеу алгоритмі www.warfarindosing.org сайтында жалпыға қолжетімді және warfarin-дің мақсатты апталық дозасын онлайн есептеуге мүмкіндік береді.
Маңызды жазбалар
- Генетикалық зерттеу қорытындысындағы ақпаратты пациент өз бетінше пайдаланбауы тиіс, дәрілік препараттың дозасының өзгеруі немесе оның күшін жою тек дәрігердің ұйғарғанындай болады.
- Дәрігеріңізбен бірге варфариндік терапия кезінде тамақтану рационы мен өмір салтының ерекшеліктерін, басқа да препараттарды қолдануды талқылау маңызды.
Қосымша ақпарат алу үшін:
- «Фармакогеномика – дербестендірілген медицинаның жолы» мақаласы. Зертханалық медицина журналы.
- Фармакогенетикалық тестілеу кітабы: алынған нәтижелерді клиникалық түсіндіру. (Д. А. Сичев) Тәжірибеден өткен дәрігерлерге арналған ұсынымдар. Мәскеу 2011.
- «Дербестендірілген медицина: варфаринді оның дозасында тиімді және қауіпсіз қолдану үшін фармакогенетикалық тестілеу» мақаласы «Қазақстандық медициналық журнал»